De Japanse krijgskunst kent een groeiende populariteit, vergelijkbaar met die van taekwondo, thaiboksen of kungfu.
De Japanse krijgskunst is een aanvals- en verdedigingsmiddel. Ze brengen een culturele, spirituele en fysieke waarde over. De Japanse gevechtskunst wordt geassocieerd met drie termen: bugei (krijgskunst), budo (de weg van de oorlog), bujutusu (oorlogstechnieken).
In het land van de rijzende zon disciplineert het leren van gevechtstechnieken de geest. In dit artikel kunt u meer te weten komen over de krijgskunsten van de Japanse cultuur, u zult ontdekken :
- De geschiedenis van de Japanse krijgskunst
- De nationale en heilige sport van Japan: sumo
- De grondlegger van de krijgskunst: jujitsu
- De verschillende Japanse krijgskunsten
Elke discipline vertegenwoordigt een “weg”, en misschien bent u op zoek naar de uwe. Dus laten we hem gaan ontdekken…
De geschiedenis van de Japanse krijgskunst: mythe of werkelijkheid?
Per definitie is de Japanse krijgskunst een discipline van Aziatische oorsprong waarvan het doel niet is om koste wat kost de tegenstander te verslaan. Integendeel, het is een sport die ons zelfbeheersing leert (met uitzondering van bepaalde gevechtssporten). Volgens een mythe stond een Indiase monnik genaamd Bodhidharma aan de oorsprong van de krijgskunst. Deze man is de grondlegger van het Zen Boeddhisme in Japan…
Na het beoefenen van meditatie besloot Bodhidharma de Chinese kloosters te bezoeken, waarbij hij stopte bij Shaolin. Nadat hij in deze tempel meditatie onderwees, onderwees hij ook een stijl van oefeningen gebaseerd op gevechtsprincipes. Teleurgesteld door de vechtlust van zijn leerlingen, vertrok Bodhidharma en liet de geboorte van kung fu achter zich.
Shaolin kung fu is dan ook de eerste krijgskunst die lichaamswerk en spirituele meditatie combineert. Uit historische feiten blijkt echter dat de technische basis van de Chinese vechtkunst al sinds enkele eeuwen voor Christus bestaat. Het Chinese leger gebruikte het als verdedigingsmiddel tegen een gewapende of ongewapende tegenstander.
De emblematische Dr. Akiyama
Het is onmogelijk de geschiedenis van de Japanse krijgskunst te overlopen zonder de Japanse arts Akiyama te noemen. Hij stond aan de wieg van de Japanse krijgskunst die we vandaag kennen. Het begon allemaal tijdens zijn reis naar China, waar hij een tussenstop maakte in Mantsjoerije en een religieuze sekte ontmoette.
Deze sekte beoefende trainingen op basis van kung fu, wat de bewondering wekte van de arts die mocht toekijken. Helaas had hij tijdens zijn verblijf in China niet de kans gehad deze kunst te beoefenen. Hij keerde toen terug naar Japan om zijn familie de technieken te laten zien die hij had gezien…
Hij bleef toen buiten en keek hoe de takken van een boom bogen onder de sneeuwmassa. Na het zien van de flexibiliteit van de boom, besloot Akiyama een krijgskunst te creëren gebaseerd op dit principe. Dit is echter slechts een legende en de geschiedenis schrijft de geboorte van Japanse krijgskunsttechnieken toe aan de samoerai.
Sumo, een nationale en heilige sport voor de Japanse archipel
Sumo is de iconische sport van het land van de rijzende zon, die bijna 1500 jaar oud is. Het is een traditioneel worstelen waarbij religieuze rituelen en gebaren naar voren komen. Laten we deze sport van Shinto-oorsprong analyseren.
De oorsprong van dit voorouderlijke worstelen
Er bestaat een boek dat de grote Japanse mythen beschrijft, evenals de vorming van de eilanden die de Japanse archipel vormen. Dit boek, getiteld “Kronieken van Oude Feiten” (kojiki), spreekt voor het eerst over sumoworstelen, in 712.
Sumoworstelen werd geassocieerd met dans, theater of zelfs gebeden die het volk aan de goden opdroeg. Het was dus een soort religieus gebruik om de goden te loven voor een goede oogst. De invoering van sumo aan het keizerlijke hof vond plaats in de Nara-periode (8e eeuw), en alle slagen waren toegestaan.
Regels werden toen vastgesteld door dezelfde regering. Tijdens de Kamakura periode werd Japans worstelen beoefend als militaire immobilisatietechniek. Tijdens het Edo-tijdperk was het een vermaak voor de rijken. Het is vanaf de 18e eeuw dat dit voorouderlijke worstelen wordt beschouwd als een nationale sport.
Sumoworstelaars: de rikishi
Sumo is een professionele sport voor mannen, waarvan de worstelaars “rikishi” worden genoemd. Er is geen gewichtsklasse, deze kan variëren tussen 70 en 280 kg.
Een worstelaar kan een sumotori van een andere grootte tegenkomen. Het gemiddelde gewicht van een rikishi is 150 kg. Dit zorgt voor een goede samenhang tussen stabiliteit en flexibiliteit. De Japanse worstelaar heeft een gereguleerde levensstijl binnen de stallen (een sumoschool waar een rikishi woont en traint).
Traditioneel draagt de rikishi tijdens een gevecht een mawashi (een band van doek om het middel en kruis). Daarna wordt het haar rechtgetrokken met olie. Dit Japanse kapsel wordt onderhouden met een knotje. Sumo-worstelaars houden hun haar gedurende hun hele carrière lang. Wanneer hij met pensioen gaat, wordt de danpatsu-shiki gevierd, een ceremonie waarbij zijn haar wordt afgeknipt om het einde van zijn carrière te symboliseren.
Principe van dit traditionele Japanse gevecht
De arena wordt “dohyō” genoemd. Het gebied wordt begrensd door een cirkel van geweven stro. De sumo-vechters vechten binnenin, de gyōji scheidsrechter is gekleed in een traditionele Japanse kimono. De regels van het gevecht zijn simpel, duw de tegenstander uit het begrensde gebied. Of de tegenstander moet tegen de grond geslagen worden.
Voor elk gevecht moeten de twee worstelaars de volgende rituelen uitvoeren:
- Shiko: dit is het eerste Japanse ritueel met als hoofddoel de geesten te verjagen. De twee worstelaars moeten hun voeten zeer hoog optillen, voordat ze de grond raken.
- Kiyome no shio: dit is het tweede ritueel. Het is een teken van zuivering. Een handvol zout wordt in de cirkel gegooid.
- Chikara-mizu: dit is het derde rituele gebaar. De twee worstelaars moeten het “krachtwater” drinken en vervolgens uitspugen.
Nadat de drie rituele gebaren zijn uitgevoerd, geeft de gyōji het signaal voor het gevecht door het gezicht van zijn Japanse waaier te tonen. Na moorddadige blikken moeten de twee worstelaars met beide handen de grond aanraken, om de confrontatie goed te keuren. Het gevecht kan dan beginnen, als de twee krijgers op elkaar afstormen en de 82 toegestane grepen uitvoeren om te winnen.
De vader van de Japanse vechtkunst: traditioneel jujitsu
Ju-jutsu, jujitsu, jiu-jitsu, zoveel termen die deze traditionele Japanse vechtkunst omschrijven. Letterlijk uitgesproken als “kunst van de flexibiliteit”, werd het gebruikt door de samoerai tijdens de Edo-periode. Judo, aikido en Braziliaans jiu-jitsu zijn op deze kunst geïnspireerd.
Het concept van Japans jujitsu
Dit zijn de vechttechnieken die samoerai gebruikten als ze ongewapend midden in een gevecht zaten. De yōshin-ryū is een oude Japanse traditionele school (koryū) die de kennis van het jujitsu heeft overgedragen. Jujitsu is verdeeld in vijf vechtsecties:
- Atemi: dit zijn slagen op vitale delen met de vuist, voet of zelfs de rand van de hand. Het wordt ook gebruikt in judo, karate en aikido. Er wordt gezegd dat het gebruikt wordt om Ki (vitale energie) te verstoren.
- Nage-waza: Dit is een werptechniek. Het wordt gebruikt in judo en aikido.
- Kansetzu-waza: dit zijn onderwerpingstechnieken. Het wordt ook wel “joint lock” genoemd.
- Ne-waza: is een grondgevechtsysteem, vergelijkbaar met Braziliaans jiu-jitsu.
- Shime-waza: is een wurgtechniek om een tegenstander te onderwerpen.
De oorsprong van het Japanse jujitsu
Deze kunst van soepelheid gebruikt kata’s om een frontale aanval te vermijden, de kracht van de tegenstander te kanaliseren, enz. “De zachte beheerst de sterke” is een uitdrukking waarin dit concept voorkomt. Jujitsu zou 1500 jaar geleden zijn ontstaan.
Het begin van jujitsu komt overeen met de Nara periode tot de Kamakura periode toen de bushi het gebruikten. Dit waren close combat technieken die confrontaties mogelijk maakten met tegenstanders die wapens en harnassen droegen. Er wordt echter gezegd dat de geboorte van jujitsu teruggaat tot het jaar 792, tijdens het verschijnen van de samoerai.
In die tijd zou keizer Kammu een school voor soldaten hebben opgericht, de butokuden. De legende zegt echter dat het door Akiyama is bedacht na zijn reis naar China. In ieder geval heeft Japans Jiu-Jitsu veel van de huidige moderne en populaire vechtsporten voortgebracht.
De verschillende krijgskunsten van de Japanse archipel
De krijgskunst neemt een overheersende plaats in binnen de Japanse gebruiken. Hij is onderverdeeld in drie principes: budo (oorlogswijze), bujutsu (oorlogstechniek) en bugei (krijgskunst). Er zijn twee soorten krijgskunst, die van de moderne tijd en die van de oude tijd.
Ons doel is niet om u een volledige lijst van Japanse krijgskunsten te geven (er zijn er tonnen). Maar uiteraard wel om je een niet-uitputtende lijst te geven van Japanse krijgskunsten en populaire.
Moderne Japanse gevechtskunsten
In deze lijst noemen we vijf recente krijgskunsten. Dit zijn de meest beoefende krijgskunsten ter wereld en hun populariteit blijft groeien. Ze kunnen worden beschouwd als de afstammelingen van de oude Japanse krijgskunsten.
Judo, de weg van de flexibiliteit
Deze Japanse sportdiscipline is verwant aan jujitsu. Het is een Japanse judo waarmee je de kracht van een tegenstander kunt keren. Het is een vechtsport voor zelfverdediging die wordt beoefend door vrouwen, mannen en zelfs kinderen.
Het werd in 1882 opgericht door meester Jigoro Kano, die het traditionele jujitsu te gevaarlijk vond. Deze technieken die op de grond worden gebruikt, zijn gebaseerd op de beheersing van de kracht van de tegenstander, zijn onderwerping en zijn projectie. Het is niet alleen een fysieke sport, het is ook een Japanse sport die op de geest werkt.
Iemand die deze Japanse kunst beoefent, wordt judoka genoemd. Judo wordt altijd blootsvoets beoefend op een tatami. Je moet een judogi dragen. Judo wordt beoefend in een dojo. Het werd opgenomen in de Olympische Spelen in 1964. Om het middel van een judoka zit een obi van verschillende kleur die zijn rang (dan) weergeeft:
- Zwarte band: deze gaat van 1e dan tot 5e dan. Hij wordt gedragen door de deshi (leerling) en de renshi (externe meester).
- Wit-rode band: van 6e dan tot 9e dan. Hij wordt gedragen door de kyoshi en de hanshi.
- Rode band: dit is de 10e dan, het hoogste niveau, dat van een meijin die wordt beschouwd als een levende schat.
- Grote witte band: dit is de 12e dan en behoort toe aan Jigoro Kano. Hij werd ingesteld ter nagedachtenis aan deze judomeester.
Karatedo, de weg van de vrije hand
In 1409 besloot de koning van de Ryuku eilanden (nu Okinawa), het gebruik van wapens te verbieden. Om zich te beschermen tegen rovers en onder Chinese invloed werd het karate geboren. De vaardige karateka gebruikt zijn voeten, handen, ellebogen enz. om offensieve en defensieve technieken uit te voeren.
Funakoshi Gichin wordt beschouwd als de vader van het moderne karate en de stichter van de shotokan-ryu krijgsschool in 1922. Er bestaan verschillende stijlen karate van andere vechtscholen in de archipel:
- Wadō ryu is een school opgericht door meester Hironori Ōtsuka. Het leert de karateka, ontwijkende technieken
- Shitō ryu is een school opgericht door Kenwa Mabuni. Ze onderwijst de karateka, een reeks kata gebaseerd op zachte stoten en trappen.
Deze sport werd voor het eerst geïntroduceerd op de Olympische Spelen van Tokyo in 2020. Op het middel van een karateka zit een gekleurde riem die zijn of haar rang vertegenwoordigt, maar het verschilt per school. Over het algemeen is het als volgt:
- Witte band (9 kyu): dit is de laagste rang van een beoefenaar van deze krijgskunst.
- Witte band en een zwarte balk (8 kyu)
- Gele band (7 kyu): dit is de tweede rang die een karateka bereikt.
- Oranje band (6 kyu): dit is de derde rang
- Groene band (5 kyu): dit is de vierde rang
- Blauwe band (4 kyu): dit is de vijfde rang
- Rode band: deze wordt gebruikt voor de competitie
- Bruine gordel (3 kyu): dit is de zesde rang
- Bruine band en een zwarte balk (2 kyu)
- Bruine band en twee zwarte staven (1 kyu)
- Zwarte band (1 dan): dit is de zevende graad, beschouwd als superieur
- Zwarte gordel en een gele balk (2 dan)
- Zwarte band en twee gele staven (3 dan tot 10 dan)
Aikido, de weg van de harmonie
Het is een krijgskunst die de kracht van een tegenstander tegen hem keert. Het wordt niet beschouwd als een gevechtssport, maar eerder als een kunst die gericht is op harmonie met de natuur. Het werd gecreëerd in Japan in 1920 door Morihei Ueshiba en officieel erkend in 1940.
Het is een kunst van zelfverdediging waarbij de beoefenaar zijn handen gebruikt om elke aanval tegen hem af te slaan. Aikido is een fysieke en mentale training. Aikido leert de ontwikkeling van zelfbeheersing.
Beoefenaars zijn gekleed in een aikidogi. Dit is een traditioneel Japans kledingstuk dat tijdens de aikidotraining wordt gedragen. Op fysiek niveau ontwikkelt deze discipline flexibiliteit, bevordert het de gespierdheid en verbetert het uithoudingsvermogen. Mentaal verbetert het de concentratie, de zelfbeheersing en het zelfvertrouwen.
Iaido, de kunst van het zwaardvechten…
Het is een Japanse krijgskunst die zich richt op het gebruik van de katana. Het principe bestaat uit trekken, slaan en scheren met één enkele beweging. Het is een sportdiscipline die perfectionisme van beweging en het gebruik van het Zen Boeddhisme voorstaat.
Nakayama Hakudo is degene die Iaido in 1930 heeft gecodificeerd en het is nu verspreid in vele traditionele scholen. Het beoefenen van iaido betekent het leren uitvoeren van kata’s volgens een nauwkeurig scenario. Ze zijn gegroepeerd in vier categorieën, met name
- Nukitsuke: trekken
- Kiri Tsuke: de eerste snede maken
- Chiburi: schoonmaken van het zwaard
- Notō: terugplaatsen van het zwaard in de schede.
Elk van deze kata’s moet in harmonie zijn met zijn gebruiker en deze hoofdwaarden uitdragen:
- Zanshin: het komt overeen met waakzaamheid, het waarnemen van de omgeving.
- Seme: creëert een gevoel van bedreiging, een vermogen om onmiddellijk te reageren.
- Netsuko: ontwikkelt een brede visuele waarneming.
- Kokoro: vertegenwoordigt het hart.
Iaido is veel meer een kunst, terwijl iai-jutsu veel meer gericht is op het gevecht. Beide disciplines zijn echter niet opgenomen in de Olympische Spelen.
Kendo, de weg van het zwaard
Het is de oudste en populairste krijgskunst in de categorie “moderne krijgskunsten”. Kendo is de moderne metamorfose van kenjutsu (de kunst van het doden van de tegenstander met een zwaard). Het biedt nu technieken aan om de geest te ontwikkelen.
Het is niet alleen een kunst, maar ook een wedstrijdsport die zeer populair is in de wereld. Deze krijgskunst van de Japanse cultuur wordt beoefend met een houten zwaard (bokken) of een bamboe zwaard (shinei). Het doel van deze discipline is de vastberadenheid en de karaktersterkte van de beoefenaar (zwaardvechter) te versterken.
De legendarische Miyamoto Musashi is de grondlegger van de twee-zwaarden school. Kendo beoefenaars worden “kenshi” genoemd en de beoefening gebeurt ook in een dojo. Dankzij het gebruik van Japanse helmen wordt Kendo ook door kinderen beoefend.
Traditionele Japanse gevechtskunsten
Na een opsomming van de krijgskunsten van de moderne tijd, wilt u meer leren over de kunsten? Het gaat om de oude Japanse krijgskunsten.
Taijutsu, een krijgskunst voor close combat
Als we het over “tai-jutsu” hebben, denken we direct aan Rock Lee uit de manga Naruto. Je moet weten dat dit precies is hoe taijutsu wordt voorgesteld. Dit zijn de vechttechnieken van de Japanse ninja. Het is een krijgskunst die in tijden van oorlog, wanneer een ninja ongewapend was, het gevecht van man tot man voorstond.
De eerste geschreven sporen van Taijutsu komen uit de kojiki. Het verdween tegelijk met de mythe van de ninja en werd herontdekt door Nagao Kenmotsu in de 18e eeuw. Hij was een samoerai, en de stichter van de Nagao-ryu school.
Er zijn twee verschillende stromingen in taijutsu:
- Het moderne taijutsu van het Westen, ontwikkeld door Daniel Dubois en Roland Hernaez.
- Het voorouderlijke taijutsu van de Japanse archipel, afkomstig van de koryus (traditionele Japanse school).
Het geheel van taijutsu-technieken kan worden samengevat in twee categorieën:
- Dakentaijutsu: technieken voor het blokkeren en neutraliseren van de vitale punten van de tegenstander.
- Jutaijutsu: taijutsu onderwerpingstechnieken
Ninjutsu, de essentie van de echte Japanse ninja
In het feodale Japan was de belangrijkste missie van de ninja het verkrijgen van informatie door middel van list en bedrog. Daarom was leven van het grootste belang. Shinobi-ninja’s vermeden liever het gevecht. Ninjutsu gebruikt ontwijk- en verdedigingstechnieken om weg te komen van de vijand.
Masaaki Hatsumi is de laatste ninjameester en de stichter van bujinkan-dojo. Het is een school die de traditie van ninjutsu voortzet. Hij is de erfgenaam van de togakure-ryu (de 18 leringen van ninjutsu). Volgens Jinichi Kawakami (de laatste levende ninja) verdwijnt de kunst van het ninjutsu door de verstedelijking.
Hoewel de kunst van ninjutsu in verval is, blijft de legende ervan groeien door populaire manga zoals Naruto. Daarin wordt ninjutsu gezien als een mystieke kunst, waarin ninja’s over magische krachten beschikken om te vechten. In werkelijkheid is ninjutsu echter een eenvoudige variatie op de volgende technieken:
- Taijutsu, de vechtkunst met blote handen…
- Kenjutsu, de kunst van het hanteren van een ninjato (het zwaard van de Japanse ninja).
- Sojutsu, de kunst van het hanteren van een speer.
- Shurikenjutsu, de kunst van het gooien van shurikens, zoals Sasuke en Itachi in de anime serie naturo enz.
Yabusame, het ritueel van het boogschieten
Yabusame is een religieus gebruik om de Shinto goden tevreden te stellen. In de Japanse traditie rijdt de Japanse boogschutter op een paard met hoge snelheid over een baan en schiet een pijl af die een fluitend geluid in het oor maakt.
Yabusame is geen sport, maar eerder een religieus concept omgeven door eeuwenoude rituelen. Het wordt gebruikt als vermaak tijdens officiële ceremonies, zoals het bezoek van een staatshoofd. Een voorbeeld van een demonstratie van yabusame is tijdens het officiële bezoek van de Amerikaanse president George Bush.
Tijdens de roerige tijden in Japan werd de yabusame-schutter gekozen uit de beste strijders. Hij is gekleed in een wit Japans gewaad, een symbool van goddelijke zuiverheid.
Kyudo
Kyudo is de Japanse kunst van het boogschieten. De bogen zijn extreem lang en asymmetrisch gevormd. Dit ontwerp, dat meer dan 2000 jaar oud is, heeft de bijzonderheid dat het enorme kracht geeft aan de Japanse kunst. Hij is zeer moeilijk te hanteren en daarom wordt deze beoefening beschouwd als een sport die kracht en volwassenheid vereist. Kyudo wordt in Japan niet onderwezen voor de leeftijd van 15 jaar.
Koryu
Dit is een brede categorie van Japanse krijgskunsten uit het Edo-tijdperk (en eerder), die meestal in onbruik raakten nadat Japan zich openstelde voor het Westen. De krijgskunst raakte in Japan ernstig in verval na de ontbinding van de samoerai. In die tijd werden gevechtskunsten beschouwd als relikwieën uit het verleden, nutteloos tegenover westerse militaire technieken. Veel van de oude Japanse krijgskunsten waren gericht op feodale oorlogsvoering en verschilden sterk van de atletische krijgskunsten die vandaag de dag in Japan te vinden zijn.
Wat u moet weten over Japanse gevechtskunst
Allereerst dateert de krijgskunst uit de tijd van de samoerai, maar sommige mythen spreken over Bodhidharma als voorloper ervan. Sumo is een nationale sport die de wereld fascineert door zijn religieuze ceremonie. Het gaat 1500 jaar terug, net als jujitsu, de vader van de moderne krijgskunst.
Sommige Japanse krijgskunsten worden als sport beschouwd, zoals judo, karate of kendo, maar andere, zoals yabusame, een discipline van het boogschieten, worden geassocieerd met voorouderlijke Japanse gebruiken…
Moderne Japanse krijgskunsten smeden zowel het lichaam als de geest. In het algemeen zouden we zeggen dat Japanse krijgskunsten ethische waarden en krijgstechnieken verspreiden. Zelfbeheersing? Zelfverdedigingstechniek? Kies je weg en laat je leiden door je sensei.
Veel mensen verwarren Japanse, Chinese en Westerse krijgskunsten en ik hoop dat u deze fout niet meer zult maken. Maar voordat je naar een vechtsportclub gaat, wat dacht je ervan om meer te leren over de Japanse cultuur door ons artikel gewijd aan Japanse kunsten te bekijken?